Psikoterapi, Danışmanlık, İlaç Tedavisi
Ocak 19, 2023
Duyguları Bastırmak mı, Hissetmek mi?
Mart 19, 2025
Günlük hayatın içinde hepimiz zaman zaman bazı konuları fazlaca düşünürüz. Ancak düşünme süreci kontrolden çıktığında ve zihnimiz aynı düşünceler etrafında dönüp durmaya başladığında, bu durum aşırı düşünme (overthinking) halini alır. Aşırı düşünme; geçmişte yaşanan olayları sürekli analiz etmek, gelecekle ilgili senaryolar üretmek, olası riskleri abartmak ve zihni bir türlü “sessizleştirememek” şeklinde kendini gösterir. Peki bu durum neden bu kadar yorucudur? Beynimizi neden bu kadar tüketir?
1. Zihinsel Enerji Tükenir
Beynimiz, tıpkı fiziksel kaslarımız gibi sınırlı bir enerjiyle çalışır. Aşırı düşünme, zihinsel kaynaklarımızı gereksiz yere tüketir. Uzun süreli ve yoğun düşünme süreçleri, beynin karar verme, dikkat toplama ve duygusal dengeyi koruma becerilerini zayıflatır. Bu durum kişide zihinsel yorgunluk, dalgınlık, unutkanlık ve motivasyon eksikliği gibi sonuçlar doğurabilir.
2. Bedeni de Etkileyen Bir Stres Kaynağıdır
Aşırı düşünme yalnızca zihni değil, bedeni de yorar. Sürekli endişe içinde olmak, vücutta stres hormonlarının (kortizol gibi) salgılanmasına neden olur. Bu hormonlar uzun vadede bağışıklık sistemini zayıflatabilir, sindirim sorunlarına yol açabilir ve uyku kalitesini düşürebilir. Sonuçta kişi hem zihinsel hem fiziksel olarak tükenmiş hisseder.
3. Uyku Kalitesini Bozar
Aşırı düşünen bir zihin, gece bile tam anlamıyla durmaz. “Keşke şöyle yapsaydım”, “Ya yarın şöyle olursa?”, “Bu durumda ne demek istedi acaba?” gibi düşünceler, zihni uykudan önce meşgul eder. Bu da hem uykuya dalmayı zorlaştırır hem de gece boyunca sık uyanmalara sebep olabilir. Kalitesiz uyku da ertesi gün zihinsel performansın ve ruh halinin bozulmasına yol açacaktır.
4. Karar Verme Sürecini Felce Uğratabilir
Aşırı düşünme, karar vermeyi kolaylaştırmaz, tam tersine karar süreçlerini zorlaştırır. Zihin sürekli artıları ve eksileri tartarken, kişinin kendine güveni sarsılır. “Ya yanlış karar verirsem?” korkusu ile kişi karar almaktan kaçınabilir ya da kararsızlık içinde kısır bir döngüye girer. Bu da kişisel ve mesleki gelişimi olumsuz etkileyebilir. Doğru karar verebilmek bir konu üzerine bolca düşünerek sağlanamaz, karar verirken doğru teknikleri ve yöntemleri kullanarak sağlanabilir.
5. Duygusal Tükenmeye Yol Açabilir
Aşırı düşünme genellikle olumsuz duygularla birlikte ilerler. Sürekli kaygı, suçluluk, pişmanlık veya öfke duygularının içinde kalmak, kişinin duygusal dayanıklılığını zayıflatır. Bu durum uzun vadede tükenmişlik hissine, depresif ruh haline veya anksiyete bozukluklarına zemin hazırlayabilir.
Peki Ne Yapabiliriz?
Aşırı düşünmenin farkına varmak, değişimin ilk adımıdır. Günlük hayatınızda farkındalık (mindfulness) egzersizleri yapmak, düşüncelerinizi yazmak ve düşünme süreçleriniz üzerine uzman bir psikologdan destek almak bu süreci yönetmenize ve aşırı düşünme sorununuzdan kurtulmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, düşüncelerinizin size hükmetmesine gerek yok, onlarla etkili bir şekilde başa çıkmak mümkündür.
Uzman Klinik Psikolog Ömer Halıcı
Zihninizi ve duygularınızı dengelemek için destek almak isterseniz iletişim sayfamdan randevu talebinde bulunabilirsiniz.
