Panik Atak Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü’ne(WHO) göre 10 kişiden 3’ü panik atak hastalığına sahip. Dünya Sağlık Örgütü her yıl yaklaşık 6 milyon kişinin, panik atağın bir ya da birden çok semptomu nedeniyle profesyonel yardım arayışında olduğunu tahmin ediyor. Bu 6 milyon kişiden 1 milyonu semptomların hepsine sahip ve tedavi görüyor.
Panik atağın fiziksel semptomları;
- Kalbin küt küt atması ya da hızlanması
- Göğüste ağrı ya da sıkışıklık
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi ya da sersemlik
- Parmakların uyuşması ya da karıncalanması
- Boğazınızda bir yumru
- Boğulma hissi
- Sıcak basması ya da soğuk terlemeler
- Titreme
- Kasılmış, gergin kaslar
- Siz ya da dünya gerçek dışıymış gibi hissetmek
- Bulantı, midenizde kelebeklerin olduğu veya bağırsaklarınız kontrolünü kaybetmek üzereymişsiniz hissi.
Panik atak esnasında aklımızda şu tarz düşünceler geçebilir;
- Panik atak geçiriyorum.
- Ölmek üzereyim.
- Düzgün nefes alamıyorum. Boğulacağım ya da nefes alamayacağım. Nefesimi kontrol edemiyorum.
- Bayılmak üzereyim.
- Kontrolümü kaybedip delireceğim.
- İnsanlara rezil olacağım.
Panik atağın yaygın olduğu durumlar aşağıda ki gibidir
Sebep listesi geniş olmakla birlikte yaygın olarak görülen birkaç sebebe kısaca değinebiliriz.
- Telaşlı, aceleci, mükemmeliyetçi kişilik yapılarında karşımıza panik atak daha kolay ortaya çıkabiliyor.
- Düşüncelerini ve duygularını yeterince dışarıya yansıtamayan bireylerde. Buna bir nevi kibarlık da diyebiliriz. Diğer insanları üzmemek, rahatsızlık vermemek amacıyla birey çoğunlukla düşünce ve duygularını yeterince dışarı yansıtmaz ve kendi içine atar.
- Sürekli “verici” davranma “iyilik meleği”gibi davranma “hayır” diyememe gibi fedakarlık tutumu ortalamanın üzerinde olan insanlarda
- Geçmişde anksiyete bozukluğu ya da depresyon yaşamış olanlarda.
- Sürekli baskı altında olmak, engellenmek yada kendi kendini baskıladığı bir toplumsal ortam içinde yaşadığında
- Ebeveynleri anksiyete yada panik atak bozukluğuna sahip olan bireylerde
- Alkol yada başka bağımlılık yapabilen maddelere yatkınlığı ve bağımlılığı olanlarda
- Sosyal fobik, kaçıngan kişilik yapılarında
- Öfkesini, kızgınlığı dışarıya yansıtamayan bireylerde
- Dürtülerini sürekli bastıran bireylerde
- Aşırı hırslı, sürekli başarı ile beslenen, başarısızlıklarda kendisini suçlayan kişilik yapılarında panik atak bozukluğuna daha sık rastlanılmaktadır.
Panik atağın hayatımıza etkileri nasıl olabiliyor?
Panik atak hayat kalitemizi en çok düşürebilen psikolojik bozukluklardan birisidir
Panik Atak yaşayan bireylerin sık sık acil servislere başvurmaları ve zihinlerinin çoğunlukla bu sorunla meşgul olması hem duygusal hem de ekonomik yönden yıpranmalarına sebep olabilir. Yaşamlarındaki diğer insanlar ile ilişkileri zarar görebilir, işleri ve eğitimleri aksayabilir. Tüm tıbbi tetkikler yapılıp herhangi bir neden bulunmayan panik atak hastaları çevresindeki yakınları tarafından "bir şeyin yok" denerek anlaşılamamaktadırlar. Bu durum kişinin daha fazla huzursuz olmasına yol açabilmektedir. Hastalar ilk ataklarını unutmakta zorlanırlar. Oldukça dehşet verici bu atak nedeniyle atak nerede olduysa o ortamdan veya benzeri ortamlardan farkında olmadan kaçınabilirler. Örneğin; metroda olduysa metroda, uykuda yaşandıysa uyumak istemeyebilirler ve uyku bozuklukları ortaya çıkabilir.
• Panik atak deneyimleyen insanlarda
• Sürekli kalbini dinlemek, nabzını dinleme tutmak
• Sürekli yanında birilerinin bulunmasını istemek, yalnız kalmaktan kaçınmak, sokağa çıkmama isteği, kalabalık veya kapalı yerlere girmek istememek, toplu taşıma vasıtalarına binememek…
• Bulunduğu muhitten uzağa gidememek
• Otomobilde panik yaşarım korkusu ile otomobiline binememek ya da otomobilini satmak
• Tatile seyahate çıkamamak
• Uçağa, vapura binememe gibi hayat kalitesine zarar veren davranışlar ortaya çıkabilir.
Sebep listelerini çoğalmak mümkün. Sebeplerin anlaşılması sorunu çözümünü hızlandırmaktadır. Lakin asıl odaklanılması gereken kısım çözüm alanıdır.
İlaç kullanmadan psikoterapi ile bu sorundan kurtulmak mümkündür. Sorunun içeriğine ve şiddetine göre hem ilaç hem psikoterapi birlikte ilerleyebilir. Hedefimiz ilaca ve psikoterapiye ihtiyacı her seanstan sonra biraz daha azaltmak ve panik atak bozukluğunu kalıcı şekilde ortadan kaldırmaktır. Terapiye istekli ve azimli olunduğunda bir ay ile üç ay arasında epey yol alınmakta çoğunlukla sorun tamamen ortadan kalkmaktadır.